بررسی تحلیلی مناسبات فرم و معنا در شعر دهه هفتاد ایران - (با بررسی اشعار و دیدگاه های رضا براهنی، علی باباچاهی، حافظ موسوی، شمس آقاجانی، مهرداد فلاح، علی عبدالرضایی، محمد آزرم و گراناز موسوی)

شعر معاصر از ابعاد مختلفی قابل بررسی است که یکی از زمینه های مهم آن جنبه های ساختاری اش است. در دهۀ هفتاد با جریان های متفاوتی در زمینۀ شعر مواجه می شویم. برخی از این گروه ها در ادامۀ رویکرد سابق خود، به ارائۀ آثارشان پرداختند، بطور مثال در قالب های کلاسیک، شعر شاملویی و...، اما آنچه در میان این نظرگاه ها به صورت متفاوتی خود را نمودار ساخته بود، دیدگاه هایی بود که با توجه به سایر تجربه های شعری در دهه های پیش و با تأسی از رویکردهای نظری جدید در دنیای غرب و سیر تحول تجربه های شعری خود، به ایجاد تغییرات در ساختار شعری و همچنین دیدگاه های نظری خود اقدام کردند. با توجه به این دو جهت در بخش های نظری و عملی، اهداف این پژوهش نیز در دو قسمتِ تحلیلِ فرم و ساختار شعر، و همچنین دسته بندی و بررسیِ دیدگاه های شاعرانِ انتخابی شکل می گیرد. روش کار در بررسی اشعار با اتخاذ رویکردهای نقد نو و فرمالیسم روس انجام می شود. در تحلیل دیدگاه ها نیز علاوه بر تطابق دیدگاه های مختلف و رجوع به منابع مورد اشاره در نظرات ارائه شده، بر وجوه مختلفی که در اینگونه موضوعات مورد توجه بوده است تمرکز شده است. از جنبۀ دیگر نیز برخی دیدگاه هایِ شاعران منتخب، با رویکردهای فرمالیستی که مبنای این تحقیق است، مورد توجه قرار گرفته است. دلیل اصلی در اتخاذ این رویکرد، محوریت فرم و ساختارِ متن به عنوان موضوعی مشخص در ارائۀ تحقیقی عینی و علمی است. از نتایج بدست آمده می توان به موارد مختلفی اشاره نمود: با در نظر گرفتن تجربه های تازه و نوظهور در مواجهه با حجمِ ترجمۀ آثار نظری، می توان به تفاوت تحلیل ها و تفاسیر در رابطه با ترجمه های صورت گرفته اشاره نمود. توجه به تجربه های شعری در دوره های گذشته و نحوۀ اثرپذیری از آن نیز در همین راستا مورد ارزیابی قرار گرفته است. در ساختار و فرم اشعار نیز با برجسته سازی و بسامد تمهیدات و کارکردهای شعری مانند متناقض نما و طنز در سطح وسیعی مواجه ایم. عدم توجه به مضامین اجتماعی و دوری گزیدن از زبان های شعری غالب در دوره های گذشته نیز از ویژگی های شعر این دهه است. توجه گسترده به پیشنهادات نیما نیز در مرکز دیدگاه های ارائه شده است. البته در بررسی این مؤلفه ها با مواضع دیگری مانند ساده نویسی، شعر پست مدرن و ... نیز روبرو می شویم.